Bitcoin beschermen of privébezit in beslag nemen: Wat zit er achter het voorstel van Jameson Lopp

CTO van Casa Jameson Lopp heeft samen met vijf andere ontwikkelaars een voorstel gedaan dat niet alleen de architectuur van Bitcoin zou kunnen veranderen, maar ook het aloude idee van onaantastbare oude adressen. Het idee: transacties verbieden van verschillende verouderde adrestypes en effectief een deel van de Bitcoinvoorraad die daarop is opgeslagen "bevriezen". Onder de getroffen fondsen zou wel 25% van alle BTC in omloop kunnen zijn - inclusief de 1 miljoen Bitcoins die vermoedelijk van Satoshi Nakamoto zijn.

Het officiële doel van het initiatief is om het netwerk te beschermen tegen mogelijke quantum computing aanvallen. De uitspraak van Lopp - "Als je je adres niet upgradet, verlies je je geld" - opent echter de deur naar een veel dieper debat: heeft de gemeenschap het recht om zich te bemoeien met munten die al meer dan tien jaar niet meer zijn verplaatst, zelfs als hun eigenaars zwijgen?

Code die niet goed veroudert?

In zijn recente BIP-ontwerp benadrukt Lopp dat veel vroege Bitcoin-adressen - waaronder P2PK- en P2PKH-formaten - vertrouwen op cryptografische methoden die in de toekomst kwetsbaar zouden kunnen worden voor kwantumaanvallen. Deze omvatten het digitale handtekeningalgoritme ECDSA, dat privésleutels beveiligt, en SHA-256, dat wordt gebruikt voor transactievalidatie.

Loading...

Theoretisch zou een kwantumcomputer met het algoritme van Shor een privésleutel kunnen afleiden van een bekende publieke sleutel - waardoor het mogelijk wordt om fondsen te ontgrendelen die nooit zijn verplaatst. Dat geldt ook voor de legendarische Satoshi wallets, waarvan de adressen zijn geïdentificeerd maar onaangeroerd zijn gebleven sinds 2010. Volgens onderzoek van Deloitte wordt ongeveer 25% van alle BTC bewaard op adressen die gecompromitteerd zouden kunnen worden als kwantumcomputers significante vooruitgang boeken. Deze zorg is de kern van het voorstel van Lopp: transacties beperken tot dergelijke adressen en munten op deze adressen de komende vijf jaar geleidelijk onbetaalbaar maken.

Veiligheid of interferentie?

Het voorstel framet het mechanisme als een "private incentive" - in wezen, als je de toegang tot je munten niet wilt verliezen, verplaats ze dan naar een post-quantum beveiligd adres. Maar deze logica veronderstelt dat de eigenaar nog steeds actief is op het netwerk, de nodige technische kennis heeft en bereid is tot interactie. In het geval van verloren portemonnees is dat simpelweg niet mogelijk. Als gevolg hiervan zouden de voorgestelde regels neerkomen op het bevriezen van andermans tegoeden zonder hun toestemming of betrokkenheid.

De situatie is nog controversiëler als het gaat om Satoshi Nakamoto. Zijn geschatte 1 miljoen BTC zijn nooit verplaatst, maar blijven publiekelijk zichtbaar dankzij traceerbare legacy-adressen. Tegen de huidige prijzen zijn ze meer dan $118 miljard waard - genoeg om de maker van Bitcoin bij de tien rijkste personen ter wereld te plaatsen. En het zijn precies deze munten die het voorstel vijf jaar in "quarantaine" wil houden - zonder enig bewijs dat hun eigenaar nog in leven is.

Loading...

Hoewel deze ingreep wordt gezien als een veiligheidsmaatregel, roept het fundamentele vragen op over het kernprincipe van Bitcoin: "Niet je sleutels, niet je munten". Als de privésleutel niet is veranderd, maar de gemeenschap besluit dat de munten niet langer besteedbaar zijn, kan het systeem dan nog steeds claimen dat het echt gedecentraliseerd is?

Quantum paniek - te vroeg?

Ondanks sommige alarmerende voorspellingen zijn de meeste experts het erover eens dat de huidige kwantumcomputers nog lang niet in staat zijn om ECDSA of SHA-256 te breken. Huidige prototypes lijden aan instabiliteit, beperkte rekenkracht en hoge foutpercentages. De heersende consensus suggereert dat het nog minstens een decennium zal duren voordat ze een echte bedreiging vormen.

Toch stellen figuren als Lopp dat proactieve voorbereiding essentieel is. In mei wees hij erop dat kwantumbestendige handtekeningschema's vaak veel groter zijn - een potentiële last voor de schaalbaarheid van blockchain. Hij benadrukte ook dat de publieke sleutels van oude adressen al blootgesteld zijn, wat ze inherent kwetsbaar maakt.

Wie heeft er baat bij - en waar leidt dit toe?

Hoewel het BIP-voorstel wordt gepresenteerd als een beschermende maatregel, kunnen de implicaties veel verder reiken dan technische beveiligingen. In feite geeft het de Bitcoin-gemeenschap de bevoegdheid om te beslissen welke munten "veilig genoeg" zijn om in omloop te blijven. Dit schept een potentieel gevaarlijk precedent: munten kunnen worden beperkt of gemarkeerd zonder dat er sprake is van een inbreuk of consensusschending - simpelweg vanwege een waargenomen toekomstig risico.

Er is ook een marktdimensie om rekening mee te houden. Als oude munten als onuitputbaar worden beschouwd, krimpt de circulerende BTC-voorraad effectief. Dat kan de liquiditeit, de prijsvorming en het langetermijnvertrouwen van investeerders beïnvloeden. Aan de andere kant kan het bevriezen van slapende wallets - vooral die met een hoog profiel - de aanhoudende onzekerheid wegnemen en de angst voor plotselinge marktdumps verminderen.

Post-kwantum ethiek

Bitcoin is ontworpen als een netwerk waarin niets kan worden veranderd zonder de toestemming van elk knooppunt. Daarom vergen zelfs de kleinste protocolaanpassingen vaak jaren van discussie en coördinatie. Maar Lopp's BIP gaat niet alleen over een technische upgrade - het gaat over het herdefiniëren van wie toegang krijgt tot een deel van de BTC-voorraad. Zelfs als dit wordt ingegeven door veiligheidsoverwegingen, betekent dit een verschuiving naar gecentraliseerde besluitvorming.

Daarom gaat het echte gesprek niet alleen over cryptografie, algoritmes of theoretische doorbraken in kwantumcomputing. De kernvraag is: wie beslist wat veilig is en wat niet?

En nog belangrijker: kan dit moment het punt worden waarop er geen weg meer terug is voor de gedecentraliseerde visie die Satoshi ooit belichaamde?