Мұсылмандар акцияларға инвестиция жасай ала ма?
Исламда акцияларды инвестиция құралы ретінде пайдалану әдетте харам болып саналмайды, тек инвестиция жасалатын компаниялар этикалық нормаларға сай және харам деп саналатын әрекеттермен айналыспаса.
Жалпы, инвестиция жасалатын компаниялар халал (рұқсат етілген) болып саналған және исламда харам (тыйым салынған) деп саналатын әрекеттермен айналыспаған жағдайда, мұсылмандарға акцияларға инвестиция жасауға рұқсат етілген. Ислам тағылымдары тұрғысынан белгілі инвестициялардың рұқсат етілгендігін анықтау үшін қаржылық кеңесші немесе ислам діни мамандарымен кеңесу маңызды.
Бағалы қағаздар нарығы – компаниялар үшін инвесторларға меншік үлестерін сату арқылы капитал тартуға мүмкіндік беретін қаржы жүйесі. Бұл күрделі және үнемі дамып отыратын нарық және көптеген адамдар үшін акцияларды сатып алу және сату арқылы ықтимал қаржылық кіріс алудың тәсілі болып табылады. Дегенмен, кез келген қаржылық іс-әрекет кезінде, бағалы қағаздар нарығына қатысудың этикалық және моральдық салдарын ескеру өте маңызды. Бұл әсіресе мұсылмандардың инвестицияларына қатысты және қарапайым нәрсе емес, өйткені ислам ілімдерінде қаржыландыру және инвестиция жасауға қатысты нюанстар бар. Жалпы, ислам әділ және дұрыс экономикалық амалдарды насихаттап, мұсылмандарды бизнес пен сауданы жауапкершілік және әдептілікпен айналысуға шақырады. Дегенмен, мұсылмандар үшін қаржылық мәселелер, соның ішінде акциялар саудасына қатысты ұстануға тиіс белгілі бір шектеулер мен нұсқаулар бар.
Исламда бағалы қағаздар нарығында сауда жасау рұқсат етілген бе?
Бұл мақалада TU сарапшылары акция саудасына қатысты исламдық көзқарасты баяндап, мұсылмандар бағалы қағаздар нарығына қатысу-қатыспау туралы шешім қабылдағанда ескеруі тиіс әртүрлі факторларды қарастырды.
Акцияларға жасалған инвестицияны қалай халал ұстауға болады?
Мұсылмандар акцияларға жасаған инвестицияларының ислам ілімдеріне сәйкес болуын қамтамасыз ету үшін бірнеше қадамдар жасай алады. Оларға келесілер жатады:
Тыйым салынған іс-әрекеттермен айналысатын компанияларға инвестиция жасаудан аулақ болу: Ислам қағидаларына сәйкес, құмар ойындар, алкоголь, темекі, шошқа өнімдері және басқа да тыйым салынған заттар сияқты зиянды немесе этикаға қайшы әрекеттермен айналысатын компанияларға мұсылмандарға инвестиция жасауға рұқсат етілмейді.
Қарыз деңгейі жоғары компаниялардан аулақ болу: Ислам қаржысы қарызы жоғары компанияларға инвестиция жасауды әдетте қолдамайды. Өйткені қарыз бойынша пайыздар (риба) есептеледі және бұл жалпы қаржылық шығындар қаупін арттыруы мүмкін.
Әлеуметтік жауапты компанияларды таңдау: Ислам этикалық және әлеуметтік жауапкершілікпен жүргізілетін бизнес әрекеттердің маңыздылығына баса назар аударады. Осылайша, мұсылмандар әлеуметтік және экологиялық жауапкершілікке қатысты адалдығымен танымал компанияларға инвестиция жасауды қарастыруы мүмкін.
Ислам қаржылық құралдарын пайдалану: Ислам принциптеріне сай жасалған және инвестициялық мақсаттарда пайдалануға болатын түрлі ислам қаржы құралдары бар. Оларға Сукук (ислам облигациялары), Мушарака (бірлескен кәсіпорын арқлы қаржыландыру) және Мурабаха (шығын плбс қаржыландыру) кіреді.
Бұл жалпы нұсқаулар екенін және халал инвестицияларды жүзеге асырудың нақты ережелері мен талаптары адамның жағдайы және қарастырылып отырған инвестицияға байланысты өзгеруі мүмкін екенін ескерген жөн. Кез келген қаржылық шешім сияқты, әр инвестицияның ықтимал тәуекелдері мен сыйақыларын мұқият қарастыру және қажет болған жағдайда білікті мамандардан кеңес алу маңызды.
Инвестиция жасау бойынша 10 үздік халал акциялар
Әртүрлі сарапшылар мен мамандардың пікірінше, инвестиция жасауға болатын ең үздік 10 халал акция тізімі келесі:
Abbott Laboratories – 1888 жылы негізі қаланған және Иллинойс штатында орналасқан бұл американдық денсаулық сақтау компаниясы дәрі-дәрмектер, медициналық жабдықтар және тағам қоспаларымен бірге, денсаулыққа қатысты тауарлар ауқымын ұсынумен танымал.
Pfizer – 1849 жылы Нью-Йорк қаласында құрылған бұл американдық фармацевтикалық және биотехнологиялық фирма иммунология мен эндокринологияны қоса алғанда, әртүрлі медициналық мамандықтар үшін бүкіл әлем бойынша дәрілер мен вакциналарды жасап, сату арқылы ақша табады. Сонымен қатар, 2000 жылдан бері Pfizer компаниясы парниктік газдар шығарындыларын азайту үшін 4 000-нан астам бағдарламаны жүзеге асырды.
Johnson & Johnson – бұл американдық трансұлттық корпорация денсаулық сақтау, фармацевтика және қаптамадағы кең тұтынатын тауарлар секторларында белсенді және 1886 жылы Нью-Джерси қаласында құрылған. Сондай-ақ, компания су мен электр энергиясы сияқты ресурстарды пайдалануды қысқарту және сұйықтықтар үшін поливинилхлоридті емес қаптамаларды қолдану бойынша қадамдар жасап, тұрақтылыққа жоғары басымдық береді.
Coursera Inc – 2012 жылы Құрама Штаттарда негізі қаланған Coursera Inc. Компаниясы студенттерге әртүрлі пәндер бойынша онлайн курстар, сертификаттар және дәрежелер ұсыну бойынша бүкіл әлемдегі таңдаулы университеттермен ынтымақтасатын онлайн білім беру платформасы болып табылады. 2021 жылы сайтта 92 миллион пайдаланушы болды және олар көптілді.
TJX Companies Inc – 1987 жылы Массачусетс қаласында құрылған дүниежүзілік корпорация. Ол бөлшек саудада, әсіресе бағасы төмен дүкендерде маманданған. Компания киім-кешек, жиһаз, косметика сияқты әртүрлі тауарларды ұсынады..
Microsoft Corporation – Microsoft корпорациясы 1975 жылы құрылған және компьютерлік бағдарламалық жасақтамалар және басқа компьютерлік аппараттық жабдықтарды қоса алғанда, бірқатар салаларда жұмыс істейді. Ол Windows операциялық жүйесі, Microsoft Office өнімділік бағдарламалық жасақтамасы және басқа операциялық жүйе бағдарламалық жасақтамасымен танымал.
Duolingo Inc – Тілдер үйренуге арналған бұл онлайн платформа 2011 жылы құрылған және әртүрлі құрылғыларда қолжетімді. Ол бірнеше тілде курстар ұсынады. 2021 жылы платформада 300 миллион пайдаланушы болғаны хабарланған.
Adobe Inc - Негізі 982 жылы қаланған американдық бағдарламалық жасақтама бизнесі Adobe Inc. жобалау, жариялау және мультимедиа секторларына арналған қосымшаларымен танымал. Acrobat, Illustrator және Photoshop – бұл компанияның кейбір ұсыныстары.
Chevron Corp – Бұл 1879 жылы негізі қаланған американдық энергетикалық компания жарнама, тасымалдау және басқа қызметтердің қатарында, мұнай мен табиғи газды зерттеу, өндіру және өңдеумен айналысады.
Engro Corp – Бұл 1965 жылы құрылған және мұнай-химия өнімдері, газ және тыңайтқыштарды қоса алғанда, бірқатар салаларда жұмыс атқаратын пәкістандық корпорация.
Кез келген инвестициялық шешім қабылдамас бұрын қаржы кеңесшісімен кеңесу немесе жеке зерттеу және мұқият тексеру жүргізу ұсынылады. Бұған қаржы есепттері және инвестиция жасауға қатысты қарастырылатын компаниялар туралы жалпыға қолжетімді ақпарат және компания менеджменті, бәсекелі орта және экономикалық жағдайлар сияқты факторларды қарастыру кіреді. Сондай-ақ, инвестицияларды әртараптандыру және жалпы портфельдің маңызды бөлігі ретінде бір акция немесе секторға сенбеу өте маңызды. Әртараптандыру тәуекелді басқару және портфельдің жалпы өнімділігін жақсартуға көмектеседі.
Халал акцияларды қалай таңдауға болады
Компанияның бизнес тәжірибесін зерттеу: Компанияның бизнес тәжірибесі ислам құндылықтары мен қағидаттарына сәйкес келуін қамтамасыз ету маңызды. Бұған құмар ойын, ішімдік және шошқа етін өндіру сияқты исламда харам (тыйым салынған) әрекеттермен айналысатын бизнестен аулақ болуды білдіреді.
Компанияның қаржылық тұрақтылығын қарастыру: Кез келген инвестиция жасауда компанияның қаржылық тұрақтылығын бағалау өте маңызды. Бұған компанияның кірісі, қарыз деңгейлері және жалпы қаржылық жағдайы сияқты факторларды қарастыру кіреді.
Күшті корпоративтік басқаруымен танымал компанияларды іздеу: Айқындық және есеп берушілік сияқты күшті корпоративтік басқару тәжірибесі бар компаниялардың ислам құндылықтары мен принциптеріне сәйкес келуі ықтимал.
Компанияның қоғамға тигізетін әсерін қарастыру: Сарапшылар ислам әлеуметтік жауапкершілікке ерекше мән беретінін атап өтті, сондықтан компанияның қоғамға әсерін, оның ішінде оның экологиялық және әлеуметтік саясатын ескеру қажет.
Компанияның ислам қаржы принциптеріне сәйкестігін бағалау: Харам әрекеттермен айналысатын бизнестен аулақ болумен қатар, компанияның ислам қаржы принциптеріне сәйкес келетініне көз жеткізу маңызды. Бұл пайыздарға негізделген транзакциялардан аулақ болу және пайда әділ және дұрыс түрде бөлінуіне көз жеткізуді білдіреді.
2024 жылғы үздік биржа брокері
DEGIRO
DEGIRO – 2008 жылдан бері жұмыс істейтін голландиялық инвестициялық компания. Онлайн қызметтерді брокер 2013 жылдан бері ұсынып келеді. Бүгінде DEGIRO компаниясының штаб-пәтері Амстердам қаласында орналасқан және Еуропаның 18 елінде кеңселері бар. Оның қызметін Қаржылық бақылау жөніндегі уәкілетті орган (FCA), сондай-ақ Нидерландтағы реттеушілер – Қаржы нарықтары басқармасы (AFM) және Орталық банк (DNB) бақылайды. DEGIRO компаниясы 86-дан астам халықаралық марапаттарға ие: Германия, Франция, Дания және Нидерланд елдерінің қаржы басылымдары компанияны бағалы қағаздар нарығының үздік брокері деп бірнеше рет мойындады.
Revolut
Revolut – 2015 жылдан бері инвесторларға АҚШ биржаларында тізімделген бағалы металдар, криптовалюталар және акциялармен сауда жасау шоттарын ұсынатын британдық финтех компаниясы. Брокер өз клиенттеріне еуропалық бағалы қағаздар биржаларында акциялар және ETF құралдарына инвестиция жасау мүмкіндігін береді. Ұйымдар мен жеке клиенттер үшін компания валюталарды ағымдағы банкаралық бағам бойынша айырбастау мүмкіндігімен мультивалюталық шот ұсынады. Revolut қызметі Қаржылық бақылау қызметі (FSA) арқылы қадағалануда.
Жиі қойылатын сұрақтар
Исламда бағалы қағаздар нарығында сауда жасауға рұқсат па?
Саудаға қатысты компаниялар этикаға сай болса және харам деп саналатын әрекеттермен айналыспаса, исламда бағалы қағаздар нарығында сауда жасауға рұқсат етілген.
Акцияларды пайдалану харам ба?
Инвестиция жасалатын компаниялар этикалық нормаларға сай және харам деп саналатын әрекеттермен айналыспаса, исламда акцияларды инвестиция құралы ретінде пайдалану әдетте харам болып саналмайды. Дегенмен, мұсылмандар үшін инвестицияның рибаға тыйым салу, әдепсіз немесе зиянды әрекеттерден аулақ болу сияқты дін қағидаларына қайшы келмеуі маңызды.
Bitcoin халал немесе харам ба?
Исламда Bitcoin криптовалютасының инвестиция ретінде рұқсат етілгендігі діни мамандар арасында пікірталас тақырыбы болып табылады. Кейбіреулер Bitcoin халал деп санайды, өйткені оны дәстүрлі валюталарға ұқсас айырбас құралы және құндылық қоймасы ретінде пайдалануға болады. Басқалары физикалық тауармен қамтамасыз етілмеген және өте құбылмалы болғандықтан, оны харам деп санайды, өйткені бұл оны алыпсатарлық пен айла-амалдарға бейім етеді. Трейдерлерге өз зерттеулерін жасап, содан кейін жалғастыру ұсынылады.
Қандай инвестиция жасау түрі харам?
Исламда харам деп саналатын инвестициялар құмар ойын, ішімдік, темекі және шошқа өнімдері сияқты этикаға жат немесе қоғамға зиянды деп саналатын әрекеттерді қамтиды. Рибаға (пайыз алу) тыйым салу сияқты дін қағидаларына қайшы келетін басқа да инвестиция да харам болып саналады.
Қатысты мақалалар
Мақала бойынша жұмыс жасаған топ
Иван Андриенко-қаржылық сарапшы және талдаушы. Ол Форекс саудасына, қор нарығына және криптовалюта нарығына бағытталған маман. Оның таңдаулы сауда мәнері-төмен немесе орташа тәуекелді консервативті стратегиялар, орташа және ұзақ мерзімді инвестициялар. Оның қаржы нарықтарында 7 жылдық тәжірибесі бар. Иван жаңа бастаған трейдерлерге мақалалар дайындауға, сондай-ақ брокерлердің сенімділігі, шолулар мен бағалауларға, сауда шарттары мен ерекшеліктерін талдауға қатысады.
Иван ең тиімді нұсқаларды таңдай отырып,әр түрлі активтерге арналған жаңа стратегияларды үнемі тексереді. Сонымен қатар, ол жаңадан келген трейдерлерге көмектесу - жұмыстың маңызды аспектісі деп санайды. Ол жаңадан бастаушыларға қажет ақпаратпен – оқу материалдарымен, стратегиялармен бөліседі.
Иванның ұраны: үнемі зерттеу және эксперимент сәттілікке әкеледі.
Дария қазақ тілі мен мәдениетін терең түсінетін егжей-тегжейлі аудармашы. Жазбаша құжаттар және аудио жазбаларды тез және дәл аударуға дағдыланған. Ұйымдастырылған және жүйелі көзқараспен тамаша тыңдау және коммуникация дағдыларына ие.
Мирян Хиполито-Traders Union журналисті және жаңалықтар редакторы. Ол қаржы нарықтарында бес жылдық тәжірибесі бар, криптография саласындағы сарапшы. Оның мамандануы-күнделікті нарық жаңалықтары, баға болжамдары және монеталардың алғашқы ұсыныстары (ICO).