Musulmonlar aksiyalarga investitsiya kiritishi mumkinmi?
Islomda fond bozorida savdo qilish odatda ruxsat etilgan. Lekin bunda savdo qilinayotgan kompaniyalar axloqiy meʼyorlarga ega boʻlishi, harom hisoblangan ishlar bilan shugʻullanmasligi kerak.
Umuman olganda, investitsiya qilinayotgan kompaniyalar halol (joiz) hisoblansa va Islomda harom (taqiqlangan) faoliyat bilan shug‘ullanmasa, musulmonlar aksiyalarga investitsiya kiritishi mumkin. Islom taʼlimotlari nuqtai nazaridan muayyan investitsiyalarning joizligini aniqlash uchun moliyaviy maslahatchi yoki islomiy bilimga ega mutaxassis bilan maslahatlashishingiz mumkin.
Fond bozori – bu kompaniyalarga egalik ulushlarini investorlarga sotish orqali kapitalni oshirish imkonini beradigan moliyaviy tizim. U murakkab va doimiy rivojlanayotgan bozor boʻlib, koʻp odamlar uchun u aksiyalarni sotib olish va sotish orqali moliyaviy daromad olishning bir usuli hisoblanadi. Biroq, har qanday moliyaviy faoliyatda boʻlgani kabi, fond bozorida ishtirok etishning axloqiy va maʼnaviy oqibatlarini hisobga olish juda muhim. Bu musulmonlar uchun investitsiyalar haqida gap ketganda koʻproq qoʻllanadi va javob oddiy emas, chunki Islom taʼlimotlarida moliya va investitsiya masalalariga nisbatan nozik yondashiladi. Umuman olganda, Islom adolatli va halol iqtisodiy amaliyotlarni targ‘ib qiladi, musulmonlarni biznes va savdo bilan shug‘ullanishga chorlaydi. Lekin bu jarayonda ish masʼuliyat va axloq asosida amalga oshirilishi kerak. Biroq, moliyaviy masalalarda, jumladan, aksiyalar bilan savdo qilishda musulmonlar amal qilishi kerak boʻlgan muayyan cheklovlar va koʻrsatmalar mavjud.
Islomda fond bozorida savdo qilish mumkinmi?
Ushbu maqolada TU mutaxassislari aksiyalar savdosi boʻyicha islomiy qarashlar haqida maʼlumot berdi va musulmonlar fond bozorida ishtirok etish yoki etmaslik toʻgʻrisida qaror qabul qilishda eʼtiborga olishlari kerak boʻlgan turli omillarni koʻrib chiqdi.
Aksiyalarga kiritgan investitsiyalaringizni qanday qilib halol saqlashingiz mumkin?
Musulmonlar aksiyalarga sarmoya kiritishlari islom taʼlimotlariga muvofiq boʻlishini taʼminlash uchun amal qilishi kerak boʻlgan bir qancha qadamlar mavjud. Bular quyidagilardan iborat:
Taqiqlangan faoliyat bilan shugʻullanadigan kompaniyalarga sarmoya kiritishdan saqlaning: Islomiy tamoyillarga ko‘ra, musulmonlar qimor o‘yinlari, spirtli ichimliklar, tamaki, cho‘chqa go‘shti va boshqa taqiqlangan narsalar kabi zararli yoki axloqqa zid hisoblangan faoliyat bilan shug‘ullanuvchi kompaniyalarga sarmoya kiritishlari mumkin emas.
Yuqori darajadagi qarzga ega kompaniyalardan saqlaning: Islomiy moliyada yuqori darajadagi qarzga ega boʻlgan kompaniyalarga sarmoya kiritish umuman tavsiya etilmaydi, chunki qarz foizni (riba) oʻz ichiga oladi va bu moliyaviy yoʻqotishlar xavfini oshirishi mumkin.
Ijtimoiy masʼuliyatli kompaniyalarni tanlang: Islomda axloqiy va ijtimoiy masʼuliyatli biznes amaliyotlarining muhimligiga eʼtibor qaratiladi. Shunday qilib, musulmonlar ijtimoiy va ekologik masʼuliyatga ega kompaniyalarga sarmoya kiritishi mumkin.
Islomiy moliyaviy vositalardan foydalaning: Islom tamoyillariga muvofiq ishlab chiqilgan va investitsiya maqsadlarida foydalanish mumkin boʻlgan turli islomiy moliyaviy vositalar mavjud. Bularga Sukuk (Islom obligatsiyalari), Musharaka (qoʻshma korxonani moliyalashtirish) va Murabaha (xarajatlar qoʻshimcha qilinadigan usulda moliyalashtirish) kiradi.
Shuni taʼkidlash kerakki, bular umumiy koʻrsatmalar boʻlib, halol investitsiyalarni amalga oshirish uchun maxsus qoidalar va talablar shaxsning sharoitlari va investitsiya turiga qarab farq qilishi mumkin. Har qanday moliyaviy qarorda boʻlgani kabi, har qanday investitsiyaning potensial xatarlari va foydalarini sinchkovlik bilan koʻrib chiqish va kerak boʻlganda malakali mutaxassislardan maslahat olish zarur.
Investitsiya kiritish uchun 10 ta eng yaxshi halol aksiyalar
Turli tahlillar va mutaxassislarga koʻra, quyida investitsiya kiritish uchun 10 ta eng yaxshi halol aksiyalar berilgan:
Abbott Laboratories – 1888-yilda asos solingan va Illinoys shtatida joylashgan ushbu Amerika sogʻliqni saqlash kompaniyasi dori-darmonlar, tibbiy asbob-uskunalar va ozuqaviy qoʻshimchalarni oʻz ichiga olgan bir qator sogʻliqni saqlash mahsulotlarini yaratishi bilan mashhur.
Pfizer – 1849-yilda Nyu-York shahrida tashkil etilgan ushbu Amerika farmatsevtika va biotexnologiya firmasi immunologiya va endokrinologiya kabi turli tibbiy mutaxassisliklar uchun dorilar va vaksinalarni ishlab chiqish va sotish orqali butun dunyo boʻylab katta miqdorda mablagʻ ishlab topadi. 2000-yildan beri Pfizer issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytirish boʻyicha 4000 dan ortiq dasturlarni amalga oshirdi.
Johnson & Johnson – Ushbu Amerika transmilliy korporatsiyasi sogʻliqni saqlash, farmatsevtika va qadoqlangan isteʼmol mahsulotlari sektorlarida faol faoliyat yuritadi va u 1886-yilda Nyu-Jersida tashkil etilgan. Ular, shuningdek, barqarorlikka katta eʼtibor berishadi. Bu maqsadda suv va elektr energiyasi kabi resurslardan foydalanishni qisqartirish choralarini koʻradilar va suyuqliklar uchun polivinilxlorid boʻlmagan qadoqlardan foydalanadilar.
Coursera Inc – 2012-yilda Qoʻshma Shtatlarda tashkil etilgan Coursera Inc. talabalarga turli fanlar boʻyicha onlayn kurslar, sertifikatlar va darajalarni taqdim etish uchun butun dunyo boʻylab top universitetlar bilan hamkorlik qiluvchi onlayn taʼlim platformasi. 2021-yilda saytda 92 million foydalanuvchi boʻlgan va u koʻp tillarda taʼlim beradi.
TJX Companies Inc – TJX Companies Inc. 1987-yilda Massachusets shtatida tashkil etilgan xalqaro korporatsiya. U chakana savdoga ixtisoslashgan, ayniqsa arzon narxlardagi doʻkonlarga. Ular kiyim-kechak, mebel va kosmetika kabi turli mahsulotlar bilan taʼminlaydi.
Microsoft Corporation – Microsoft korporatsiyasi 1975-yilda tashkil etilgan boʻlib, bir qator sohalarda, jumladan, kompyuter dasturlari va boshqa kompyuter texnika vositalari sohalarida faoliyat yuritadi. Ular Windows operatsion tizimi, Microsoft Office mahsuldorlik dasturlari va boshqa operatsion tizim dasturlari bilan mashhur.
Duolingo Inc – Til oʻrganishga moʻljallangan ushbu onlayn platforma 2011-yilda tashkil etilgan va turli qurilmalarda ishlaydi. U turli tillarda kurslar taklif etadi. 2021-yilda platformada 300 million foydalanuvchi borligi xabar qilingan.
Adobe Inc – 1982-yilda taklif topgan ameralik dasturiy taʼminot biznesi Adobe Inc. loyihalash, nashr qilish va multimedia sektorlari uchun moʻljallangan ilovalari bilan mashhur. Acrobat, Illustrator va Photoshop – bu ular taklif qilayotgan ayrim mahsulotlardir.
Chevron Corp – 1879-yilda asos solingan ushbu amerikalik energetika kompaniyasi boshqa faoliyatlar qatorida, reklama va yuk tashishdan tashqari, neft va tabiiy gazni tadqiq qilish, qazib olish va qayta ishlash bilan shugʻullanadi.
Engro Corp – Engro Corp. Pokiston korporatsiyasi boʻlib, 1965-yilda tashkil etilgan, bir qator sohalarda, jumladan, neft-kimyo mahsulotlari, gaz va oʻgʻitlar ishlab chiqarishda faoliyat yuritadi.
Har qanday investitsiya qarorini qabul qilishdan oldin moliyaviy maslahatchi bilan maslahatlashish yoki mustaqil z tadqiqot oʻtkazish tavsiya etiladi. Bunga moliyaviy hisobotlarni va oʻzingiz sarmoya kiritmoqchi boʻlgan kompaniyalar haqidagi boshqa ochiq maʼlumotlarni koʻrib chiqish hamda kompaniya boshqaruvi, raqobatbardosh muhit va iqtisodiy sharoitlar kabi omillarni hisobga olish kiradi. Bundan tashqari, investitsiyalaringizni diversifikatsiya qilish va umumiy portfelingizning muhim qismi sifatida biror aksiya yoki sektorga haddan ortiq tayanmaslik ham juda muhim. Diversifikasiya xatarlarni boshqarishga va portfelingizning umumiy faoliyatini yaxshilashga yordam beradi.
Foreks treyding halolmi? – Halol investitsiya kiritish boʻyicha qoʻllanmaHalol aksiyalar qanday tanlanadi
Kompaniyaning biznes amaliyotini oʻrganing: Kompaniya biznes amaliyoti Islom qadriyatlari va tamoyillariga mos kelishini taʼminlash muhimdir. Bu qimor, spirtli ichimliklar va choʻchqa goʻshti ishlab chiqarish kabi Islomda harom (taqiqlangan) deb hisoblangan faoliyat bilan shugʻullanadigan biznesdan qochishni oʻz ichiga oladi.
Kompaniyaning moliyaviy barqarorligini hisobga oling: Har qanday investitsiyalar singari, kompaniyaning moliyaviy barqarorligini baholash juda muhim hisoblanadi. Bu kompaniyaning daromadlari, qarz darajalari va umumiy moliyaviy salomoatligi kabi omillarni koʻrib chiqishni oʻz ichiga oladi.
Kuchli korporativ boshqaruvga ega kompaniyalarni qidiring: Shaffoflik va hisobdorlik kabi kuchli korporativ boshqaruv amaliyotiga ega bo‘lgan kompaniyalar islomiy qadriyatlar va tamoyillarga ko‘proq mos keladi.
Kompaniyaning jamiyatga taʼsirini hisobga oling: Mutaxassislarning taʼkidlashicha, Islom dini ijtimoiy masʼuliyatga katta urgʻu beradi, shuning uchun kompaniyaning jamiyatga taʼsirini, jumladan, uning ekologik va ijtimoiy siyosatini hisobga olish muhim boʻlishi mumkin.
Kompaniyaning islomiy moliya tamoyillariga muvofiqligini baholang: Harom faoliyat bilan shugʻullanuvchi bizneslardan qochish bilan bir qatorda, kompaniyaning islomiy moliya tamoyillariga amal qilishini taʼminlash muhim ahamiyatga ega. Bu foizga asoslangan operatsiyalardan qochish va foydaning adolatli va halol taqsimlanishini taʼminlashni oʻz ichiga oladi.
2024-yilda eng yaxshi aksiya brokerlari
DEGIRO
DEGIRO 2008-yildan beri faoliyat yurituvchi Gollandiya investitsiya kompaniyasi. Broker 2013-yildan beri onlayn xizmatlar koʻrsatib kelmoqda. Bugungi kunda DEGIRO bosh ofisi Amsterdamda joylashgan va Yevropaning 18 davlatida vakolatxonalariga ega. Uning faoliyati Moliyaviy tartibga solish va nazorat boshqarmasi (FCA), shuningdek Niderlandiyadagi regulyatorlar: Moliyaviy bozorlar boshqarmasi (AFM) va Markaziy bank (DNB) tomonidan nazorat qilinadi. DEGIRO 86 dan ortiq xalqaro mukofotlarga sazovor boʻlgan: Germaniya, Fransiya, Daniya va Niderlandiya moliyaviy nashrlari kompaniyani bir necha bor fond bozorining eng yaxshi brokeri sifatida tan olgan.
Revolut
Revolut Britaniyaning fintek kompaniyasi bo‘lib, 2015-yildan beri investorlarga qimmatbaho metallar, kriptovalyutalar va AQSh birjalarida ro‘yxatga olingan aksiyalar bilan savdo qilish hisoblarini taqdim etadi. Broker oʻz mijozlariga Yevropa fond birjalarida qimmatli qogʻozlar va ETFlarga investitsiya qilish imkoniyatini beradi. Tashkilotlar va xususiy mijozlar uchun kompaniya valyutalarni joriy banklararo kurs boʻyicha ayirboshlash imkoniyati bilan koʻp valyutali hisobni taklif qiladi. Revolut Moliyaviy xizmatlar boshqarmasi (FSA) tomonidan nazorat qilinadi.
Savollarga javoblar
Islomda fond bozorida savdo qilish mumkinmi?
Islomda fond bozorida savdo qilish odatda ruxsat etilgan. Lekin bunda savdo qilinayotgan kompaniyalar axloqiy meʼyorlarga ega boʻlishi, harom hisoblangan ishlar bilan shugʻullanmasligi kerak.
Aksiyalardan foydalanish harommi?
Islomda investitsiya sifatida aksiyalardan foydalanish umuman olganda harom hisoblanmaydi. Lekin bunda investitsiya kiritilayotgan kompaniyalar axloqiy meʼyorlarga ega boʻlishi, harom hisoblangan ishlar bilan shugʻullanmasligi kerak. Biroq musulmonlar investitisayalari ribo, axloqsiz va zararli ishlardan saqlanish kabi din tamoyillariga zid boʻlmasligini taʼminlashi muhim.
Bitkoin halolmi?
Islomga Bitkoinning investitsiya sifatida joizligi olimlar oʻrtasida bahs mavzusi hisoblanadi. Ayrimlar Bitkoinni halol deb tʼʻkidlashadi, chunki u anʻanaviy valyutalarga oʻxshash ayirboshlash vositasi va qiymat ombori sifatida ishlatilishi mumkin. Boshqalar esa uni harom deb taʼkidlaydi, chunki u jismoniy tovar bilan qoʻllab-quvvatlanmaydi va juda oʻzgaruvchan boʻlib, bu uning chayqovchilik va manipulyatsiyaga moyil boʻlishiga olib keladi. Treyderlarga oʻzlari roʻrganib chiqishlari va shundan kelib chiqqan holda davom etishlari tavsiya etiladi.
Qanday turdagi investitsiya harom?
Islomda harom hisoblangan sarmoyalarga qimor oʻyinlari, spirtli ichimliklar, tamaki va choʻchqa goʻshti mahsulotlari kabi axloq meʼyorlariga zid yoki jamiyat uchun zararli deb hisoblangan faoliyat turlari kiradi. Ribo (foiz undirish)ning taqiqlanishi kabi din asoslarini buzuvchi boshqa investitsiyalar ham harom hisoblanadi.
Aloqador maqolalar
Maqola ustida ishlagan jamoa
Ivan Andriyenko - moliyaviy ekspert va tahlilchi. U Foreks, fond va kriptovalyuta bozorlarida savdo qilish boʻyicha ekspert. Past yoki oʻrta riskli konservativ strategiyalar, oʻrta va uzoq muddatli investitsiyalar uning afzal koʻrgan savdo uslubidir. U moliyaviy bozorlarda 7 yillik tajribaga ega. Ivan boshlangʻich treyderlar uchun maqolalar tayyorlash, shuningdek, brokerlarni koʻrib chiqish va baholash, ularning ishonchliligi, savdo sharoitlari va oʻziga xos xususiyatlarini tahlil qilish bilan shugʻullanadi.
Ivan doimiy ravishda eng samarali variantlarni tanlab, turli aktivlar uchun yangi strategiyalarni sinab koʻradi. Bundan tashqari, u boshlangʻich treyderlarga yordam berishni ishning muhim jihati deb hisoblaydi. U yangi boshlovchilar uchun talab qilinadigan maʼlumotlar - oʻquv materiallari, strategiyalar bilan oʻrtoqlashadi.
Ivanning shiori: Muntazam oʻrganish va tajriba muvaffaqiyatga olib keladi.
Nodirjon Hamraev ingliz tilidan oʻzbek tiliga tarjima qilish boʻyicha 5 yildan ortiq tajribaga ega professional tarjimon. Hozirga qadar hujjatlardan tortib, saytlarga qadar materiallarni oʻz ichiga oluvchi 250 dan ortiq loyihalarni muvaffaqiyatli yakunlagan.
Mirjan Hipolito jurnalist va Trader Union tashkilotida yangiliklar muharriri sifatida ishlaydi. U moliyaviy bozorlarda besh yillik tajribaga ega kripto yozuvchi. Uning ixtisosligi kunlik bozor yangiliklari, narxlarni prognoz qilish va birlamcha tanga takliflari (ICO) hisoblanadi.